ธุรกิจเกษตร (Agribusiness) กับ เกษตรกรรม (Agriculture) ต่างกันอย่างไร

ธุรกิจเกษตร (Agribusiness) กับ เกษตรกรรม (Agriculture) คือเรื่องเดียวกัน หรือ คนละเรื่องกัน ใช้แทนกันได้ไหม แล้วถ้าเราทำสวน เลี้ยงหมู นี่เรียกว่าเกษตรกรรม หรือ เรียกว่า ธุรกิจเกษตร วันนี้มาทำความรู้จักคำ 2 ที่ใกล้เคียงกันครับ

1. เกษตรกรรม (Agriculture) คืออะไร

เกษตรกรรม (Agriculture) คือ “การใช้ที่ดินเพาะปลูกพืชต่างๆ รวมทั้งการเลี้ยงสัตว์ การประมง และการป่าไม้” ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน

เกษตรกรรม (Agriculture) คือ “การใช้ที่ดินเพาะปลูกพืชต่างๆ รวมทั้งการเลี้ยงสัตว์ การประมง และการป่าไม้”

ผู้ทำเกษตรกรรม เราเรียกว่า “เกษตรกร”

ดังนั้น ถ้าเราทำกิจกรรมทั้ง 4 อย่างที่ว่า เช่น เราปลูกพริกขาย เราเลี้ยงไก่ ฯลฯ เราก็เป็นเกษตรกร และ เราก็ทำเกษตรกรรม ครับ

เรื่องเกษตรกรรม (Agriculture) ผู้เขียนได้เขียนบันทึกแยกไว้แล้ว อ่านเพิ่มเติมได้ที่นี่ –> เกษตรกรรม (Agriculture) คืออะไร

2. ธุรกิจเกษตร (Agribusiness) คืออะไร

ธุรกิจเกษตร หรือ ธุรกิจการเกษตร (Agribusiness) คือ “ธุรกิจอะไรก็ได้ ที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการเกษตร”

ธุรกิจเกษตร หรือ ธุรกิจการเกษตร (Agribusiness) คือ ธุรกิจอะไรก็ได้ ที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการเกษตร

โสภณ แย้มกลิ่น

เมื่อธุรกิจเกษตร คือ ธุรกิจอะไรก็ได้ ที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการเกษตร คนที่เกี่ยวตรงที่สุด ก็คือ เกษตรกร ผู้ทำเกษตรกรรม นั่นแหละครับ

แต่ ธุรกิจเกษตร (Agribusiness) จะมีความหมายครอบคลุมมากกว่า เกษตรกรรม (Agriculture) คือ หากเราเอาเกษตรกรเป็นศูนย์กลาง ธุรกิจเกษตรจะรวมถึงกิจกรรม การขายของให้เกษตรกร ซึ่งโดยมากก็คือปัจจัยการผลิต

และ การซื้อของจากเกษตรกรมาเป็นปัจจัยการผลิต เช่น กลุ่มอาหารแปรรูป กลุ่มอุตสาหกรรมการเกษตรต่างๆ

หรือ กิจกรรมอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับเกษตรกร ไม่ว่าจะเป็นการให้ความช่วยเหลือ การให้คำปรึกษาด้านการเกษตร เป็นต้น

เช่นกัน ผู้เขียนได้เขียนบันทึกเรื่องธุรกิจเกษตร (Agribusiness) คืออะไรแยกไว้แล้ว อ่านเพิ่มเติมได้ที่นี่ –> ธุรกิจเกษตร (Agribusiness) คืออะไร

3. ธุรกิจเกษตร (Agribusiness) กับ เกษตรกรรม (Agriculture) ต่างกันอย่างไร

ถึงตอนนี้ เรารู้แล้วว่า ธุรกิจเกษตร (Agribusiness) กับ เกษตรกรรม (Agriculture) ไม่ใช่สิ่งเดียวกัน

โดย “ธุรกิจเกษตร” จะมีความหมายกว้างกว่าคำว่า “เกษตรกรรม” ครับ

เช่น เราขายจอบให้เกษตรกรเอาไปทำฟาร์ม ตัวเราเองไม่ได้ทำการเกษตรอะไรเลย ดังนั้น เราไม่ใช่เกษตรกร เราไม่ได้ทำเกษตรกรรม แต่เราทำธุรกิจเกษตร เพราะธุรกิจเรามีส่วนเกี่ยวข้องกับการเกษตร

หรือ เราซื้อมะนาวจากเกษตรกร มาคั้นขายเป็นน้ำมะนาวปั่น ตัวเราเองไม่ได้ทำการเกษตรอะไรเลย ดังนั้น เราไม่ใช่เกษตรกร เราไม่ได้ทำเกษตรกรรม แต่เราทำธุรกิจเกษตร เพราะธุรกิจเรามีส่วนเกี่ยวข้องกับการเกษตร

กล่าวได้ว่า เกษตรกรรม (Agriculture) เป็นส่วนหนึ่งของธุรกิจเกษตร (Agribusiness) นั่นเอง

เกษตรกรรม (Agriculture) เป็นส่วนหนึ่งของธุรกิจเกษตร (Agribusiness)

โสภณ แย้มกลิ่น

4. ธุรกิจเกษตร กับ เกษตรกรรม ในเชิงวิชาการ

ในเชิงวิชาการ คำว่า “ธุรกิจเกษตร (Agribusiness)” เริ่มในสมัยปี 1950s ในบทความวิชาการเรื่อง “From Agriculture to Agribusiness” และหนังสือเรื่อง “A concept of Agribusiness” โดย John H Davis และ Ray A. Goldberg ซึ่งทั่งคู่เคยเป็น Professor ที่ Harvard Business School

ในหนังสือ Prof. John H Davis และ Prof. Ray A. Goldbergได้อธิบายแนวคิดของ Agribusiness ไว้ว่า

“the total of all operations involved in the manufacture and distribution of farm supplies; production operations on the farm; and the storage, processing, and distribution of farm commodities and items made from them”

ในภาษาไทย ธุรกิจเกษตร จึงหมายถึง

“กิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับการผลิต และการจัดจำหน่าย ปัจจัยการผลิตสินค้าเกษตร กิจกรรมการผลิตในฟาร์ม การเก็บรักษา การแปรรูป และ การจัดจำหน่ายสินค้าเกษตรและผลิตภัณฑ์ที่เกี่ยวข้อง”

ธุรกิจเกษตร หมายถึง กิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับการผลิต และการจัดจำหน่าย ปัจจัยการผลิตสินค้าเกษตร กิจกรรมการผลิตในฟาร์ม การเก็บรักษา การแปรรูป และ การจัดจำหน่ายสินค้าเกษตรและผลิตภัณฑ์ที่เกี่ยวข้อง

จะเห็นว่าในทางวิชาการ ก็มองว่า เกษตรกรรม (Agriculture) หรือ การผลิตในฟาร์ม เป็นส่วนหนึ่งของธุรกิจเกษตร

คำว่าธุรกิจเกษตร จึงมีความหมายครอบคลุมได้กว้างกว่าเพียงแค่ การเกษตรกรรม ครับ

5. สรุป

อ่านมาถึงตรงนี้ สรุปได้ว่า เกษตรกรรม (Agriculture) เป็นส่วนหนึ่งของธุรกิจเกษตร (Agribusiness) ซึ่งธุรกิจเกษตรครอบคลุมไปถึงกิจกรรมอื่นๆ นอกเหนือจากการเกษตรกรรม เช่น การผลิตปุ๋ย การขายยากำจัดศัตรูพืช การแปรรูปสินค้าเกษตร หรือ การทำ Ag-Tech start-up ฯลฯ

หากอยากรู้เรื่องธุรกิจเกษตรแบบเป็นระบบมากกว่านี้ ครบถ้วนทุกแง่มุมของธุรกิจเกษตร ผู้เขียนขอแนะนำ หลักสูตรปริญญาโทด้านธุรกิจการเกษตร (Master in Agribusiness: MAB) และ หลักสูตรปริญญาตรี เศรษฐศาสตร์ประยุกต์และธุรกิจเกษตร  AEA (Applied Economics and Agribusiness) ที่คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ครับ

63636363636363636363636363

อ่านมาถึงตรงนี้ก็ต้องขอบคุณผู้อ่านทุกคนมาก เรื่องธุรกิจเกษตร (Agribusiness) มีรายละเอียดที่น่าสนใจกว่านี้อีกมาก เขียนในบันทึกนี้คงไม่พอ ถ้าสนใจจะมาเล่าต่อในบันทึกถัดไปนะครับ ถ้าอยากอ่านเรื่องอื่นเกี่ยวกับ การสร้างคุณค่า (Value Proposition) และ Business Model ต่อ สามารถอ่านได้จากหน้าสารบัญ 

หากผู้อ่านอยากรู้เรื่อง ธุรกิจเกษตร (Agribusiness) แบบลึกซึ้ง สามารถติดต่อผู้เขียนเรื่องฝึกอบรมหรือการทำ workshop ได้ โดยสามารถดูรายละเอียดช่องทางการติดต่อผู้เขียนได้ที่ About ครับ

---